مسیر پروژه: انواع واگذاری پروژه برای اجرا

پروژه را می توان به انواع مختلف برای اجرا واگذار کرد. و اغلب انواع متداول آن به شرح زیر به اجرا گذاشته می شود:

۱- با روش انتخاب مدیر پروژه و مهندسین مشاور و پیمانکار : که در این حالت کارفرما مدیر پروژه ای انتخاب می کند، مدیر پروژه با انتخاب مهندسین مشاور جهت طرح و نظارت و انتخاب پیمانکار برای اجرا از طریق برگذاری مناقصه پروژه را اجرا می نماید. نوع پرداخت هزینه های اجرایی پروژه نیز متفاوت می باشد:

• واگذاری پروژه برای اجرا به صورت فهرست بهایی: این حالت متداول ترین و مطمئن ترین شکل واگذاری پروژه به نظر می رسد. در این حالت همه هزینه ها را پیمانکار انجام داده و از طریق تنظیم صورت وضعیّت بر اساس فهرست بها هزینه های خود را دریافت می نماید.
• واگذاری پروژه به صورت دستمزدی: در این حالت تهیّه مصالح مورد نیاز پروژه به عهده کارفرما می باشد. و هزینه اجرای پروژه را پیمانکار می پردازد.
• واگذاری پروژه به صورت مدیریّت پیمان: در این حالت همه هزینه های مصالح و دستمزدها و غیره به عهده کار فرما می باشد. ودر صدی از هزینه ها به مدیریت پیمان پرداخت میگردد. و هزینه های مدیریّت پیمان بسته به نوع قرارداد می باشد. ممکن هست فقط به شخص مدیر درصدی پرداخت گردد. یا اینکه کلّ هزینه مدیریّت از قبیل رییس کارگاه و امور مالی و دفتری به عهده مدیریت پیمان بوده باشد.
• واگذاری پروژه به صورت لام سام :در این حالت کلیّه هزینه های پروژه محاسبه میگردد و با در نظر گرفتن کلیّه هزینه هایی که ممکن است پیش بیاید از قبیل تورّم و غیره مبلغ تمام شده پروژه را برآورد نموده و بر مبنای آن قرارداد منعقد می گردد. پیمانکار مربوطه در این نوع قرارداد بایستی با مدیریّت خیلی دقیق، حساب شده و هشیارانه عمل نماید تا هم کار را طبق قرارداد به صورت خوب و تمیز انجام داده و هم مراقب باشد که ضرر نکند.

۲- نوع دیگر واگذاری پروژه به صورت طرح و اجرا می باشد: در این نوع قرارداد ها پیمانکار بایستی آمادگی کامل برای چنین قراردادی را داشته باشد. یعنی بایستی تمامی متخصصّین لازم از قبیل مهندسین طرّاح معمار و سازه و اجرا را توأماً در اختیار داشته باشد. یا این که حتماً از وجود چنین مهندسّینی استفاده نماید. یعنی مهندس طرّاح معماری ( آرشتکت )، مهندّس طرّاح و محاسب سازه ( استراکچر ) و مهندسین اجرایی از قبیل رییس کارگاه، نقشه بردار، مترور و سایر متخصّصین اجرا را به کار گیرد. و از اجرای کارها به صورت محدود جداً خودداری نماید. متأسّفانه در اکثر قراردادهای طرح و اجرا یابه عبارتی ( ای. پی. سی )، به علّت عدم توجّه به موارد فوق پروژه ها با شکست مواجه می گردند.  در این نوع قرارداد ها پرداخت هزینه ها می تواند به یکی از انواع تعریف شده در بالا باشد.

۳- یک فرم دیگر اجرای پروژه می تواند به صورت شراکتی اجرا گردد. این نوع قراردادها اکثراً در ساخت و سازهای مسکونی متداول می باشد. معمولاً زمین از مالک بوده و هزینه اجرا به عهده پیمانکار می باشد. و ساختمان ساخته شده به نسبت بین پیمانکار و مالک تقسیم می گردد. در این قبیل قرارداد ها هم کلیّه کارها و هزینه ها به عهده پیمانکار می باشد. درحقیقت این نوع اجرا ها هم به نوعی طرح و اجرا می باشد.