خاطره ای به یاد ماندنی دارم از تهیّه ضرر و زیان یک پروژه. پروژه مربوط به یکی از شرکت های خصوصی بزرگ و مطرح کشور است، و جالب ترین قسمت خاطره، نوع برخورد شرکت با موضوع است.
این شرکت، پروژه ی بزرگِ آماده سازی یک شهرک را با عملیّات اجرایی کارهای سیویل و تأسیسات زیر بنایی شامل خیابان سازی، کانال جمع آوری آبهای سطحی، مخزن خاکی، شبکه آبرسانی و توزیع آب، شبکه جمع آوری و انتقال فاضلاب، شبکه برق رسانی و روشنایی، و احداث دایک حفاظتی در اطراف شهرک را در دست اجرا داشت. متأسفانه پروژه طبق برنامه پیش نرفته و به دلایل زیادی به طول انجامیده بود و در این مدّت طولانی اجرا، اتفّاقاتی هم پیش آمده بود، از قبیل آتش گرفتن کلیّه کابل های انبار شده با حجم بسیار زیاد، سیل گرفتگی، به طوری که برای مدّت طولانی اکثر مناطق پروژه زیر آب بوده و امکان هیچ فعّالیتی وجود نداشته است. در عین حال این اتفاقات خرابی ها و خسارت های زیادی هم به وجود آورده بود.
لازم به توضیح است که شرکت مورد نظر، یکی از شرکت های مطرح در زمینه عمران است و کارهای بزرگی در داخل و خارج کشور انجام داده و میدهد. در نتیجه دفتر فنّیِ قوی و مجهّز با کارشناسان مجرّب و آگاه دارد.
در این پروژه جریاناتی پیش آمده بود که اکثراً به کارفرما و شرایط جوّی مربوط می شد. یکی از مهمترین موارد که متاسفانه در اکثر پروژه ها نیز پیش می آید، عدم تزریق به موقع پول به پروژه بود. به هر صورت مدّت اجرای پروژه خیلی طولانی تر از مدّت قرارداد شده، و هنوز هم به جایی نرسیده بود. خوشبختانه تأخیرات پروژه از طرف کارفرما رسماً مجاز اعلام شده بود. و با تأیید مجاز بودن تأخیرات کارفرما به مقصّر بودن خود اعتراف کرده بود.
پرسنل دفتر فنّی پروژه با همکاری دفتر فنّی مرکزی شرکت، مدتها روی موضوع ضرر و زیان وارده به پروژه با جدیت کار کرده و مدارک مفصلی تهیّه کرده بودند که قطر این مستندات اقلّاً به نیم متر می رسید! ولی با وجود این همه مدارک، کل ضرر و زیانی که محاسبه کرده بودند تقرباً معادل دو میلیارد تومان بود.
در آن محدوده زمانی یکی از همکاران قدیمی من که مهندسی باسواد و مجرب هستند در قسمتی از آن شرکت مشغول کار بودند. ایشان به معاونت فنّی شرکت پیشنهاد می کنند که بررسی و تهیّه ضرر و زیان پروژه را با من درمیان بگذارند. معاون فنّی شرکت هم پذیرفته و از من دعوت به عمل آوردند. پس از طرح موضوع، من با انعقاد قراردادی محاسبه ضرر و زیان پروژه را پذیرفتم.
این پروژه از نظر زمانی خیلی طولانی شده بود و معمولاً در چنین پروژه هایی مکاتبات زیادی بین طرفین رد و بدل شده است، که در این پروژه هم همین روال جاری بود. در نتیجه پرونده قطوری شامل چندین کلاسور حجیم وجود داشت و می بایست همه پرونده ها مطالعه می شد. من در مدت کوتاهی سعی کردم همه ی مطالب را مطالعه کرده و موارد مورد نیاز را یاد داشت نمایم. پس از مطالعه پرونده ها شروع به محاسبه ضرر و زیان پروژه نمودم . تقریباً دو هفته بعد از انعقاد قرارداد اولین گزارش را به شرکت دادم. در آن گزارش میزان ضرر وارده به پروژه تا جایی که در پرونده جلو رفته بودم معادل شش میلیارد تومان محاسبه شده بود. گزارش را با یاد آوری این که این رقم قسمتی از ضررهای وارده به پروژه می باشد به شرکت اعلام کردم.
از قرار معلوم این گزارش باب میل آقایان معاونت فنّی و رییس دفتر فنّی شرکت قرار نگرفت. غیر مستقیم از جانب ایشان شنیدم که گفته اند” این گزارش بوی این پروژه را نمی دهد” . من هم متعجب شدم و با خودم گفتم لطفاً کمی از اسپری پروژه را به آن بزنید، تا بویش را بدهد!
به هر حال من بدون توجّه به جریانات پشت پرده به کار خودم ادامه دادم و پس از گذشت مدّتی گزارش دوّم را با اعلام رقم ضرر و زیان به مبلغ نه میلیارد تومان، ارائه کردم. بعد از این گزارش معاونت فنّی شرکت (که طرف قرارداد من بود) به من گفتند، “تو آخر کاری می کنی که من خودم را از این پنجره به بیرون پرتاب کنم” ! (طبقه ای که دفتر جناب معاون قرار داشت طبقه سوّم یا چهارم ساختمان بود) من با سادگی خودم این حرف را نوعی شوخی و تعارف تلقّی کردم. آن روز اصلاً فکر نمی کردم که ممکن است نتیجه ی کار من به موقعیّت آقایان لطمه وارد کند. چون فکر می کردم با من قرارداد بسته اند که دقیقاً کاری در همین سطح و با این کیفیت انجام دهم…
ادامه دارد.
