با نام و یاد خدا و برای خدا.
پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.
مطالبی در باره سد سازی، فارع از متره و بر آورد؛
با اینکه این بخش از نوشته ها مختصّ آموزش گام به گام متره بر آورد می باشد، ولی در عین حال یک مترور هر چه آگاهی بیشتری داشته باشد بهتر و ضروری می باشد، در نتیجه مطالبی که در این مقاله مطرح می گردد، صرفاً جهت آگاهی می باشد.
در سد سازی مطالب زیادی مطرح می باشد، از قبیل محافظت از آبهای سد، و آبهای مخازن زیر زمینی، و ایجاد مخازن زیر زمینی در حد امکان، و بهره برداری صحیح و منطقی از آب سد، و لایروبی سد.
در این زمینه مطلبی را یکی از کارشناسان سد سازی مطرح نموده اند، به عنوان سد های دو مخزنه، وقتی مسئله سد دو مخزنه مطرح می گردد، آنچه که به نظر می رسد اینکه علاوه بر مخزن اصلی سد مخزن دیگری هم طرّاحی و پیش بینی شود، ولی وقتی به منظور اصلی طرّاح این مطلب پی می بریم می بینیم منظور ایشان مطلبی غیر از این می باشد، منظور ایشان ایجاد مخزن طبیعی زیر مخزن اصلی سد به صورت تزریق آب به زیر سد می باشد، که طرح هائی برای این موضوع ارائه می دهند.
در این زمینه دو حالت وجود دارد، و این مطلب بستگی کامل به دبی آب رودخانه خواهد داشت، در رود خانه هائی که دبی آب کمتری دارند سعی در حفظ آب سد می باشد، و تلاش می گردد که جلو فرار آب و هدر رفتن آن به هر نحوی که بوده باشد گرفته شود، و شکاف های موجود در تمام محدوده مخزن سد مسدود شود، تا آب در سدجمع آوری و محافظت شده و مورد بهره برداری قرار بگیرد، که این مورد در متره کردن و منعکس کردن هزینه های آن در قرار داد ضروری می باشد. درست است که برای ذخیره سازی آبها در زیر زمین بایستی تمهیداتی بشود، ولی این مورد در سدهای کم آب منطقی به نظر نمی رسد. در عین حال برای این منظور وضعیّت زیر زمین سد و اطراف آن بایستی کاملاًشناسائی بشودبرای اینکه آب در زیر زمین در هر منطقه ای راکد نمی ماند و بر اساس شیب و نوع زمین جریان پیدا می کند و در مخزن خاصّی جمع می گردد، که برای تزریق آب به زیر زمین در نظر گرفتن این مطلب و سایر مطالب مربوط به وضعیّت زمین ضروری می باشد، با در نظر گرفتن مطالب فوق در رودخانه های پر آب و با دبی آب فراوان مسئله هدایت آب به زیر زمین و ذخیره آن مطلبی هست که بایستی مدّ نظر قرار بگیرد، در این زمینه کشور های زیادی طرح هائی را به اجرا در می آورند.
در رابطه با مطالب فوق خاطره ای به یادم آمد که طرح آن خالی از لطف نمی باشد، خاطره ای که از آبهای زیر زمینی ساختمان مصلّای تبریز در ذهنم بود، در منطقه ساختمان مصلّای تبریز سطح آب بالا بود، در نتیجه مجبور شدند اطراف ساختمان را زه کشی نموده و آبهای موجود را از طریق پمپاژ به خارج هدایت نمایند، در نتیجه آب ذلال و فراوانی بیرون می آمد گه طبیعتاً مورد استفاده زیادی قرار می گرفت در این موقع پس از مدّتی در پائین دست مصلّا ساختمان ایستگاه مترو را گود برداری کردند، در نتیجه با زه کشی و پمپاژ آب آنجا آبهای موجود درزیر ساختمان مصلّا خشگ شد و دیگر از پمپاژ آنجا آبی نمی آمد، علّت این امر همان شیب زیر زمین و نفوذ آب به منطقه پائین دست بوده است.
باتوجّه به مطالب بالا ما نمی توانیم به زیر سد و یا هر جای دیگری که آب را تزریق می کنیم، مطمئّن باشیم که آب های تزریق شده در آن منطقه باقی می مانند، مگر شناسائی دقیقی از زیر زمین آن ناحیه داشته باشیم.
در گام های بعدی در باره ساحل سازی و سامان دهی رودخانه ها بحث هائی خواهیم داشت، انشاءالله.
1 comment for “آموزش گام به گام متره بر آورد گام ۱۴۳، مطالبی در باره سدسازی؛”