با نام و یاد خدا و برای خدا.
پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.
متره بر آورد سد های خاکی ( ۳ ):
در مقالات ۱۳۶ تا ۱۴۰ مطالبی در باره نقشه توپوگرافی زمین و سد سازی مطالبی مطرح گردید، اینک دنباله آنها؛
۱۳ – ابزار دقیق در سد سازی؛ در سد سازی سیستم ابزار دقیق برای کنترل و تشخیص وضعیّت سد در مقابل تحولاّت زمین و فعالیّت زمین سد و اتّفاقات طبیعی از قبیل زلزله و طوفان و غیره، سیستم ابزار دقیق نصب می گردد، متره بر آورد ابزار دقیق بر حسب نقشه و طراّحی آن متره می گردد، با توجّه به اینکه سیستم و لوازم ابزار دقیق در سد سازی حالت خاصّ خودش را دارد لذا در بر آورد اولیّه طبق طرّاحی آن قیمت اجزا آن استعلام گردیده و فهرست جداگانه ای از آن تنظیم می گردد، در بعضی موارد با توجّه به شرکت و کشور سازنده آنها قیمت به صورت کلّی ( قولوبال ) تعیین می گردد، و در بعضی موارد هم که شرکت و سازنده آن به صورت قطعی تعیین نمی گردد، در این حالت بایستی برای تعیین قیمت آنها خواه در زمان بر آورد اولیّه و یا زمان اجرا دقّت زیادی بکار برد. با توجّه به انواع کابل ها و دستگاه ها و لوازم خاصّ آن بایستی در متره کردن آنها توجّه بیشتری بشود، در خیلی موارد هم می توان با بکار گیری مهندسی ارزش، سیستم طراّحی آنرا تغییر داده و با پائین آوردن قیمت و بالا بردن کیفیّت آن، کمک زیادی به پروژه نمود، بطوریکه در یکی از پروژه ها یکی از همکاران خبره ما آقای مهندس سلیمانی در زمان تحریم، هزینه ابزار دقیق سدی را که مدیریّت پروژه آن سد را به عهده داشتند با روش مهندسی ارزش توانستند با تغییر نوع اجرا هزینه آن را به نصف قیمت تقلیل بدهند، با توجّه به اینکه کیفیّت آن را بالا بردند، توضیح اینکه طرّاحی آن ابزار دقیق، سال ها قبل انجام شده بود، و در زمان اجرا به دلیل تحریم تهیّه لوازم آن با مشگل مواجه بود، در نتیجه بر اثر مطالعات زیاد پی می برند که سیستم های جدید تری در ست شده است، که در آن سیستم خیلی از کابل ها حذف شده و با روش وایرلس اجرا می گردد، با توجّه به اینکه قیمت آن هم خیلی کمتر از قیمت قبلی تمام می شود، لذا در نتیجه فعالیّت زیاد توانستند همان روش جدید را اجرا نمایند.
در این برنامه نیّت، طرز متره کردن سد هست، در نتیجه در رابطه با طرح و نقشه سد وارد نمی شویم، ولی از آنجائیکه ابزار دقیق سد موضوع خاصّی می باشد که در این برنامه تازگی دارد، لذا مختصری در باره عملکرد آن در سد بحث می نمائیم، کارهائی که ابزار دقیق انجام می دهد به شرح زیر می باشد؛
۱ – کنترل رفتار نگاری سد ها. ( حرکات بدنه، جابجائی در گالری ها و غیره )
۲ – نصب ابزار کنترل پایدار.
۳ – نصب ابزار کنترل فشار آب ( نصب سلول فشار ).
۴ – نصب ابزار کنترل فشار در خاکریزی ها و تونل ها.
۵ – نصب ابزار کنترل نشست سنج و شیب سنج. ( جابجائی ها و نشست های قائم و افقی بدنه و پی )
۶ – نصب ابزار مانیتورینگ تونل و گالری ها.
۷ – نصب ابزار اندازه گیری تراوش آب و سنجش آب مخزن.
۸ – نصب ابزار اندازه گیری رادار.
۹ – نصب ابزار اندازه گیری عمق آبهای زیر زمینی زیر سد.
۱۰ – نصب ابزار درز سنج ها.
۱۱ – سایر دستگاه های سنجش های مورد نیاز و هشدار دهنده های دیگر بر حسب موقعیّت سد.
فهرست بها و قیمت گزاری در سدسازی و تعیین قیمت ابزار دقیق؛
در سال های گذشته برای هر قسمت سد از فهرست بهای آن رشته استفاده می شد، و برای قیمت ابزار دقیق هم باتهیّه لیست آن و استعلام قیمت، بهای آن ها را تعیین می کردند. ولی اخیراً فهرست بهای سد سازی توسط سازمان برنامه تنظیم گردیده است.
توضیح مکرّر؛ در رابطه با متره بر آورد ابزار دقیق باید توجّه کرد که بر اساس طرّاحی آنها توسّط متخصّصین مربوطه که با توجّه به وضعیّت ژئو فیزیکی زمین منطقه، آب و هوای منطه، نوع آب سد از نظراملاح موجود در سد و میزان سبکی و سنگینی آب، حجم سد، و حجم مخزن سد و سایر پارامتر های موجود طرّاحی می شود، که تهیّه و نصب آنها بر اساس همان طرّاحی متره می گردد، باید توجّه کرد که در بر آورد اولیّه بر اساس قیمت آنها از طریق استعلام و هزینه حمل و نصب آنها طبق طرح محاسبه می گردد، ولی در صورت وضعیّت های موقّت و قطعی بر اساس دستگاه های نصب شده با توجّه به هزینه خرید، هزینه حمل، و هزینه نصب آنها محاسبه و منظور می گردد، ناگفته نماند که بهتر است برای تهیّه و حمل و نصب آنها طبق مشخصّات مربوطه صورتجلسه تنظیم شود، که بر اساس صورتجلسه در صورت وضعیّت ها منعکس گردد.
۱۴ – جاده رأس سد؛ در رأس سد جادّه ای برای دسترسی به دو طرف سد ایجاد می گردد، که اکثراً با پیاده رو سازی و ایجاد باغچه در دو طرف جادّه طراحی می گردد، و همین طور در طرفین جادّه نرده ای به عنوان جان پناه ساخته می شود، که بر اساس نقشه مربوطه متره می گردد.
دنباله مطالب در رابطه با متره بر آورد سدسازی در گام های بعدی دنبال خواهد شد، انشاءلله.
