با نام و یاد خدا و برای خدا.
پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.
کنترل پروژه در پروژه های عمرانی؛ کنترل تدارکات و مصالح:
همانطوریکه در بخش مدیریّت و در مورد شرح وظایف مسئول تدارکات مطرح می گردد، در بخش کنترل پروژه هم عیناً همان مطالب مطرح بوده و بایستی تحت کنترل قرار بگیرد.
به طور کلّی برای تدارکات بخصوص تهیّه مصالح بایستی یک فرد کاملاً آگاه به مسائل تجارت و آشنا با مصالح ساختمانی و با هوش و پویا و دلسوز انتخاب گردد، تا بتواند وظایف محولّه را به نحو احسن به انجام برساند. برای اینکه اجرای صحیح و به موقع پروژه، و حفظ منافع پروژه وابستگی شدیدی به تدارکات دارد.
با اینکه در این برنامه بحث در باره کنترل پروژه هست، و شاید نیازی به طرح مشخصّات مسئول تدارکات و خصوصیّات آن و سایر مطالب مطروحه نباشد، ولی از طرف دیگر لازم هست مشخّص شود که چه مواردی و به چه نحو بایستی تحت کنترل قرار بگیرد. لذا در این زمینه ها بطور مفصّل بحث می کنیم.
می دانیم که اکثر مصالح مورد نیاز قبل از خریداری بایستی نوع آنها به تصویب ( کارفرما ) و یا دستگاه نظارت برسد، برای این موضوع بایستی مسئول تدارکات طبق برنامه ایکه از دفتر فنّی دریافت می نماید، به موقع خود نمونه اجناس مورد نیاز را از جاهای موجّه تهیّه نموده و برای تصویب آنها در اختیار پروژه قرار دهد، و پی گیر باشد که به موقع به تصویب رسیده و برای زمان مورد نیاز، تهیّه گردد. باید قبول کرد که اگر مصالح مورد نیاز به موقع تدارک دیده نشود، هرگز نمی توان پروژه را به موقع انجام داد.پس با این حساب می بینیم که؛ تهیّه به موقع نمونه اجناس و به تصویب رسانیدن آنها و تهیّه و حمل به موقع آنها چقدر مهم می باشد، و این موارد حتماً بایستی تحت کنترل دقیق قرار بگیرد.
با توجّه به اینکه در تدارکات پارامتر های زیادی مطرح می باشد؛ از قبیل شخصیّت مسئول خرید، و آگاهی های آن، انواع مواردیکه بایستی تهیّه گردد، زمان تهیّه آنها، انتخاب فروشنده ها، نوع حمل ونقل، انبارداری، نوع توزیع آن از انبار، نگهداری میزان مقادیر تهیّه شده و مصرف شده و مقدار موجود، تطابق قیمت اجناس با قیمت موجود درقرار داد پروژه، نظم و ترتیب و نظافت محیط و سایر موارد مربوطه. لذا بایستی توجّه خاصی در این امر صورت پذیرد. در ضمن به نظر می رسد که کنترل این موارد نیز می تواند از اهمیّت به سزائی برخوردار باشد.
توضیح اینکه هر یک از پارامتر های مطرح شده شرح حال خودش را دارد، که این موارد در قسمت مدیریّت و شرح وظایف مسئولین مطرح گردیده است و احساس می گردد که چندان نیازی به طرح آنها در این بخش نباشد. از طرف دیگر اگر خوب توجّه شود، می توان گفت که همه به نوعی به این مسائل آشنائی دارند. با این حال فکر می کنم طرح یک مثالی از نمونه حمل مصالح، مثل حمل آجر مطرح شود، خالی از لطف نباشد؛ آجر در گذشته ها به صورت فلّه ای بار کامیون می شد، و از کامیون هم به صورت یکجا تخلیه می گردید، و در بعضی موارد هم با کارگر و به صورت دستی تخلیه می شد، در صورتیکه بعد ها بعضی از کارخانجات پالت هائی تهیّه نمودند و آجر ها را در آن پالت ها تحویل مشتری می دهند، بطوریکه مصرف کننده هم در محیط کارگاه برای حمل آجر ها از همین پالت ها استفاده می کند. منظور از طرح این مطلب این بود که بایستی در انتخاب فروشنده دقّت نموده و از فروشنده های خوب خریداری نمود. و انتخاب فروشنده ها هم بایستی مد نظر کنترل پروژه بوده باشد.
در این موارد هرچه بیشتر توجّه شده و بحث گردد جا دارد، ولی از طرفی هم این مسائل میتواند مورد توجّه و آگاهی همه بوده باشد و شاید نیاز زیادی هم برای ادامه آن نباشد. تنها مسئله ای که خیلی مهم هست، کنترل مرتّب آنها می باشد.
