با نام و یاد خدا و برای خدا.
پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.
کنترل پروژه در پروژه های عمرانی؛
۶ -کنترل؛ نظم، ترتیب، نظافت و ایمنی، در پروژه.
پیرو مقالت گذشته در رابطه با کنترل پروژه، اینک به کنترل نظم و ترتیب، نظافت و ایمنی در پروژه می پردازیم؛
وقتی وارد یک پروژه می شویم، با دیدن اوضاع ظاهری پروژه، می توانیم به سیستم مدیریتی پروژه پی ببریم؛ به طوریکه می دانیم در هر کاری نظم و ترتیب مهم ترین موضوعی است که بایستی در مدّ نظر بوده باشد، و با ورود به هر محیطی با توجّه به آن محیط می توان میزان نظم و ترتیب در آن محیط را تشخیص داد. در پروژه های عمرانی نیز نظم ترتیب رل مهمّی را بازی می کند، اگر در پروژه ای نظم و ترتیب و نظافت و ایمنی مراعات نشده باشد، نبایستی از آن پروژه امیدی داشته باشیم، که کارها خوب انجام گرفته شود، و پروژه به نحو احسن به سر انجام برسد. در نتیجه؛ این موارد بایستی به طور پیوسته تحت کنترل بوده باشد، و اکیپ کنترل پروژه نیز به این موضوع اهمیّت زیادی قائل شود.
برای روشن شدن مطلب یک پروژه را در دو حالت بررسی میکنیم؛
۱ – وقتی وارد پروژه می شویم، موردی که جلب توجّه می کند، شلوغی و درهم ریختگی محیط کارگاه می باشد، وقتی نگاه می کنید یک طرف خرده مصالح به صورت درهم و برهم ریخته شده است، در طرف دیگر کلّی آت و آشغال به چشم می خورد، در یک گوشه ای یک کاری را شروع کرده اند ولی نیمه کاره رها کرده اند، و کلّی مصالح و لوازم دور و بر آن کار ریخته شده و مانده است، در یک طرف دیگر مقداری بتن در زمین ریخته شده و سفت گردیده است، همینطور که در پروژه پیش می روید خرده چوب، میخ، خرده میلگرد و تکّه های قلم الکترود و غیره ریخته شده است و به چشم می خورد. در چنین پروژه ای وقتی وارد دفتر کار مسئولان می شوید، هیچ نوع نظم و ترتیبی به چشم نمی خورد، و تقریباً همه چیز در هم و بر هم دیده می شود. حال به بینیم از چنین پروژه ای چه برداشتی می شود کرد؟ و یا چه انتظاری می توان داشت؟
در مورد اجرای کار ها در چنین پروژه ای از موارد ایمنی هم خبری نیست؛ پرتگاه ها نرده ایمنی ندارند،کارگر ها از کلاه ایمنی استفاده نمی کنند، کارگری که در ارتفاع کار می کند کمر بند ایمنی ندارد، در هیچ جا کپسول آتش نشانی به چشم نمی خورد، کابل های برق مصرفی روزانه به صورت نامنظّم در زمین پخش هستند، و اکثر سر کابل ها نوار پیچی نشده اند، و تابلو برق درست و حسابی وجود ندارد و فقط از یک صفحه تخته معمولی استفاده کرده اند. در چنین کارگاهی وقتی وارد سرویس های بهداشتی که می شوید، خبری از بهداشت وجود ندارد. وقتی به کارهای انجام شده می نگرید، انگار که کارهای انجام شده به آدم دهن کجی می کنند، مثلاً وقتی به آجر کاری ها نگاه می کنید آجر ها به صورت کج و معوج چیده شده اند، بند های آجر ها نامنظّم می باشد، و هیچ نوع دوغابی روی آجر چینی ریخته نشده است و اگر بیشتر دقّت شود معلوم می شود که آجر ها هم بدون خیس خوردن اجرا شده اند، وقتی به بتن ریزی نگاه می کنید، قسمت هایی از بتن به صورت کرمو و قسمت های دیگر خیلی شفّاف می باشد، که این مسئله نشان دهنده عدم ویبره صحیح و دانه بندی غلط می باشد، در بعضی موارد مشاهده می شود که قالب کج بسته شده است، و یا شکم داده است، این گونه موارد در تک به تک فعالیّت ها به چشم می خورد، وقتی به کاشیکاری نگاه می کنید، بند ها خیلی منظّم نیستند، و وقتی به کاشی ها تقّه می زنید صدای لاق لاق می دهد، و این نشان می دهد که دوغاب ریزی پشت کاشی درست انجام نشده است. به همین ترتیب به هر کاری که دقیق می شوید ضعف اجرا و مدیریّت را مشاهده می کنید، برای جلو گیری از این وضع اسف بار بایستی از همان ابتدای پروژه این نقطه نظر ها دقیقاً تحت کنترل بوده باشند.
حالت دوّم؛
۲ – وارد پروژه می شویم؛ همه جا تمیز و مرتّب است، به طوریکه انگار همین چند دقیقه قبل جارو کشی شده است، ماشین ها به طور منظّم در محل پارک های مخصوص به خودشان پارک شده اند، در زمین کارگاه هچ نوع خرده مصالحی دیده نمی شود، و هیچ کار نیمه کاره رها شده ای به چشم نمی خورد، و اگر کاری هم برحسب تصادف نیمه کاره باشد، کاملاً مرتّب و تمیز بوده و دور و بر آن هم هیچگونه مصالح پس مانده دیده نمی شود، و به طور کلّی همه چیز در جای خود قرار دارد، و وقتی به دفتر کار چنین پروژه ای وارد می شوید، میز و صندلی ها به طور منظّم چیده شده اند، روی میز ها از شلوغی خبری نیست، به طور کلّی نظم و ترتیب در همه جا به چشم می خورد. در مورد اجرا هم کارهای انجام شده به آدم لبخند می زنند، چون با نظم و ترتیب و مراعات کامل مشخصّات فنّی اجرا شده اند، و سایر موارد نیز از قبیل بهداشت محیط، مراعات مسائل ایمنی و غیره کاملاً حالت خوب و منظّم و قابل قبول می باشد. و این حالت نشانگر آن می باشد که پروژه از هر نظر تحت کنترل بوده است.
با توجّه به این مطالب، بایستی به کنترل، نظم و ترتیب در پروژه اهمیّت بسزائی داده، و به صورت مداوم آنرا تحت کنترل داشت، و این مطلب علاوه بر توجّه مدیران به این مسائل جزو وظایف کنترل پروژه نیز باشد.
