با نام و یاد خدا و برای خدا.
پندار نیک + گفتار نیک + کردار نیک = زندگی نیک.
هزینه بالاسری یا ضریب بالاسری بخش سوّم؛
همانطور که در بخش های قبل مطرح شد (ضریب بالاسری و محاسبه آن برای پروژه ها در بخش اوّل، ضریب بالاسری و محاسبه آن برای پروژه ها در بخش دوم ) هزینه بالاسری (ضریب بالاسری) یکی از مهمّترین موارد پروژه می باشد، و میتوان به جرأت گفت که یکی از پایه های اصلی پروژه هست.
پروژه را مدیریت آن پیش میبرد و هزینه مدیریت هم از طریق هزینه بالاسری تأمین می شود. بطور مثال اگر برای یک پروژه مدیری قوی در نظر گرفته شود مسلّماً آن پروژه موفّق تر عمل می کند، و حقوق یک مدیر خوب زیاد می باشد، که در هزینه بالاسری پرداخت می گردد. همینطور حقوق و مزایای پرسنل دفتر فنّی و سایر پرسنل ازقبیل انبار دار ، امور مالی، تدارکات و غیره و خورد و خوراک آنها و تأمین مسکن و ایاب و ذهاب نیرو ها و سایر هزینه های بالاسری بر اساس شرح پیوست شماره سه فهرست بها، کلاً همگی از عوامل سرنوشت ساز هر پروژه ای می باشند، که بایستی توجّه دقیقی به این مسئله بشود. آنچه که در مورد هزینه های بالاسری فوق العاده مهّم است و متأسفّانه کمتر به آن توجّه می شود، این است که این هزینه ها بطور مستمرّ پرداخت می گردد، خواه پروژه کار بکند و یا اصلاً هیچ کاری انجام نشود، کم کار شود و یا زیاد کار انجام پذیرد. یعنی هزینه بالاسری هیچ ارتباطی به مقدار کارکرد ندارد. به طور مثال اگر طبق برنامه قرار بر این باشد که یک پروژه ماهیانه مبلغ یکصد میلیون تومان کار انجام دهد و هزینه بالاسری آنهم سی در صد باشد، یعنی این پروژه ماهی سی میلیون تومان هزبنه بالاسری دارد، حال اگر این پروژه ماهی هفتاد میلیون تومان کار بکند هزینه های بالاسری آن به بیست و یک میلیون تومان تقلیل پیدا نمی کند، بلکه هزینه بالا سری همان سی میلیون تومان خواهد بود، زیرا به پرسنل مدیریّت پروژه نمیتوان گفت که چون این ماه پروژه توانسته فقط هفتاد در صد کار انجام دهد پس شما هم هفتاد در صد حقوقتان را دریافت کنید و یا هفتاد در صد غذای خود را بخورید و یا از هفتاد در صد امکانات رفاهی استفاده بکنید. مشخّص است که این کار شدنی نیست. پس به ناچار هزینه بالاسری صد در صد بایستی پرداخت شود. از آنجائیکه این هزینه در ابتدای پروژه برای مدّت پروژه تعریف می شود، لذا به طور طبیعی با پایان یافتن مدّت قرار داد به مقدار سی در صد کلّ پروژه هزینه شده است. خواه این پروژه از نظر ریالی صد در صد کار کرده باشد یا پنجاه در صد به هر حال در مقدار هزینه های بالاسری هیچ تأثیری ندارد. این موضوع خیلی مهم هست. و بایستی مدّ نظر کارفرمایان، مهندسین مشاور و پیمانکاران محترم قرار بگیرد.
در قرارداد های بین المللی کنترل مدیریت پروژه به عهده دستگاه نظارت می باشد، و کوچکترین خطای پیمانکار تذکّر داده می شود. در صورتیکه پیمانکار ضعف مدیریّتی زیادی داشته باشد، و نتواند ضعف خود را برطرف نماید آن پیمانکار را به روش خودشان کنار می گذارند، و در عین حال منافع آنرا مدّ نظر دارند. ولی متأسفانه در جامعه ما با اینکه مسلمان هستیم و برادر دینی هم محسوب می شویم اغلب فقط به خودمان فکر میکنیم و دیگران برایمان اهمیّتی ندارند. در پروژه های ساختمانی هم این حالت دامنگیرمان هست، و ضرر و زیان پیمانکار اصلاً برایمان اهمیّت ندارد. در زمان اجرای پروژه هم هیچ توجّهی به آن نمی کنیم.
اگر بخواهیم سود و زیان پروژه را تحت کنترل داشته باشیم، بایستی حساب رابطه هزینه بالا سری را از کارکرد جدا نمائیم. و در تهیّه صورت وضعیّت های موقّت، برآورد کارکرد جداگانه تنظیم شود. و هزینه بالاسری هم به نسبت روزهای کار شده جداگانه محاسبه شده و با مبلغ کار کرد جمع گردیده به سایر ضرایب پیمان ضرب گردد.
بطور مثال اگر فرض کنیم مبلغ کلّ پروژه ای یک میلیارد تومان باشد و مدّت قرارداد آن ده ماه (یعنی ۳۰۰ روز ) در نظر گرفته شده باشد، و هزینه بالا سری هم سی در صدمنظور شده باشد. در این حالت اگر بر فرض مثال پروژه در مدّت ۴۵ روز فقط ۷۰ میلیون تومان کارکرده باشد.هزینه بالاسری در این مدّت می شود سیصد میلیون تومان ( ۳۰۰۰۰۰۰۰۰=۳۰%* ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰ ) و هزینه بالاسری برای هر روز میشود یک میلیون تومان، و هزینه بالاسری برای ۴۵ روز می شود ۴۵میلیون تومان، که با ۷۰ میلیون تومان کارکرد جمع می شود، که جمع آن با مبلغ کارکرد ۱۱۵ میلیون تومان می گردد. که این مبلغ با ضرایب دیگر قرارداد مبلغ کار کرد را تشکیل می دهد.
با فرض ابنکه قراردادهیچ ضریب دیگری نداشته باشد. در این میان مبلغ ۲۴میلیون تومان ضرر پروژه می باشد. یعنی هزینه بالاسری باضریب ۳۰%برابر ۲۱۰۰۰۰۰۰ میلیون تومان می شود؛(۷۰۰۰۰۰۰۰*۳۰%=۲۱۰۰۰۰۰۰) و هزینه بالاسری هزینه شده ۴۵۰۰۰۰۰۰ تومان و مابه التفاوت آنها که ضرر پروژه هست،در ۴۵ روز کارکرد معادل ۲۴۰۰۰۰۰۰ تومان می گردد. (۴۵۰۰۰۰۰۰_۲۱۰۰۰۰۰۰=۲۴۰۰۰۰۰۰) که باید دید این مبلغ را چه کسی باید بپردازد؟….(ادامه دارد).
8 comments for “هزینه بالاسری، بخش سوّم. آموزش گام به گام متره برآورد، گام ۵۴،”