روش تهیه متره و برآورد

متره را می توان به صورت انفرادی و یا به صورت تیمی انجام داد.
در پروژه های کوچک اصولا صورت وضعیت را یک نفر به تنهایی تهیه می کند و اصولا نیازی به تیم نیست. ولی در پروژه های بزرگ برای این که بتوان متره را در زمان کمتری انجام داد نیاز به وجود تیم می باشد که در این جا طبق معمول تیم بایستی با مدیریت یک نفر انجام پذیرد. آن مدیر هست که تقسیم کارکرده و در عین حال که خودش نیز کمک میکند، کار را جمع و جورمی گند.

متره را ازکجا باید شروع کرد؟ ( روند تهیه متره برآورد )

متره را به روش های مختلف می توان انجام داد مثلا هر آیتمی را یک باره شروع و آن آیتم را در تمام قسمت های ساختمان محاسبه کرده و بعد به آیتم دیگری پرداخت که این روش مشکلات خودش را دارد از قبیل این که نمی توان عملیات آن آیتم را بست چون ممکن است بعدا متوجه شویم که آن آیتم در جای دیگری هم وجود دارد. لذا بهترین روش این است که به ترتیب اجرای پروژه، متره آن تنظیم گردد و از روش تنظیم خلاصه متره استفاده گردد به طور مثال در متره ساختمان، متره را از برداشتن خاک نباتی ساختمان شروع کرده یعنی خاکبرداری و بعد از آن پی کنی ، پی سازی، کرسی چینی و عایق کاری و غیره و به همین ترتیب پیش رفت و در مورد سایر پروژه ها هم یعنی راه سازی و سد سازی و غیره با همین روش متره را انجام داد. مسئله ای که بایستی به آن توجه کرد این است که هر آیتم که محاسبه می شود به فهرست بها و فصل مربوطه توجه کرده و کلیه موارد مربوط به آن آیتم را محاسبه نمود. ( این مسئله خیلی مهم است )

ریز متره و جدول آن:

ریز متره محاسبه حجم یا سطح یا طول و یا وزن عملیات انجام شده بر اساس تعریف فهرست بها می باشد ( هر آیتم واحد خودش را دارد )

مثل: آجر کاری به قطر بیشتر از ۲۲ سانتیمتر به متر مکعب محاسبه می شود و آجر کاری تا قطر ۲۲ سانتیمتر به متر مربع محاسبه می گردد. و یا سیم کشی به متر طول محاسبه می شود و یا آیتم های دیگری که که به طول محاسبه می شوند و کارهای فلزی به کیلو گرم محاسبه می شود.

بطور مثال جدول تنظیم متره برای آجرکاری یک اطاق چهار دیواری به ارتفاع ۲٫۹۰ متربادیوارهای به ضخامت ۳۵ سانتیمتر:

در تهیه ریز متره مشخص کردن آدرس محل عملیات در نقشه ضروری می باشد که در مراجعه بعدی و یا در رسیدگی به صورت وضعیت اشتباهی رخ نداده و بشود به راحتی محل محاسبه شده را در نقشه پیدا کرد.

ضمنا در هر صفحه متره یا خلاصه متره یا مالی بهتر است مشخصات متره برآورد در سرصفحه نوشته شود از قبیل شماره صفحه – مشخصات پروژه – شماره قرارداد – تاریخ انعقاد قرارداد – نام کارفرما – نام مشاوره – نام پیمانکار – عملیاتی که متره می شود و شماره نقشه وتاریخ تهیه متره که طرز نوشتن این موارد در صفحه مربوطه به سلیقه مدیریت پروژه بستگی دارد.

تبصره: وقتی هر آیتمی را که حساب کردیم و جمع آن را محاسبه نمودیم بهتر است زیر رقم جمع آن خط کشیده و شماره آیتم فهرست بها را در کنارش بنویسیم.

بعد از تهیه ریز متره، خلاصه متره تنظیم می شود یعنی هر آیتمی که در جاهای مختلف حساب شده در خلاصه متره جمع شده و یک رقم بدست می آید. تنظیم خلاصه متره بهتر است بر اساس ردیف فصل ها و آیتم های فهرست بها تنظیم شود.

جدول تنظیم خلاصه متره

(شرح و ارقام به صورت مثال می باشد )

جدول تنظیم خلاصه متره

در خلاصه متره پس از انتقال کلیه ردیف های متره شده برای یک آیتم، زیر آن ها خط کشیده و جمع کل آن آیتم را در ردیف مربوطه می نویسیم و برای روشن بودن این رقم بهتر است زیر آن نیز دو ردیف خط کشیده شود.

پس از تنظیم خلاصه متره صورت وضعیت مالی تهیه می شود یعنی مقادیر به صفحه مربوط به مالی منتقل شده و بر واحد بهای هر آیتم ضرب شده و در مجموع جمع کارکرد بدون اعمال ضرایب به دست می آید. صورت وضعیت مالی می بایست حتماً به ترتیب فصول فهرست بها و ردیف های آن به ترتیب نوشته شود و در تهیه صورت وضعیت مالی به اضافه بها توجه بیشتری شود و هر فصل جداگانه جمع بندی گردد.

جدول تهیه برگ مالی صورت وضعیت:

جدول تهیه برگ مالی صورت وضعیت

در تهیه صورت وضعیت مالی جمع هر فصل را مشخص می کنیم و به خلاصه مالی نقل می نماییم

توجه: در تهیه صورت وضعیت باید توجه کرد که ارقام آدرس صحیحی داشته باشند به طوری که از شروع تا به آخر معلوم شود در نتیجه اگر رقم آخری را بخواهیم بفهمیم از کجا آمده و چگونه محاسبه شده، آدرس دقیق را داشته باشیم.

در انتهای برگ مالی صورت وضعیت محل امضای کارفرما ، مهندس مشاور وپیمانکار نوشته می شود .

در جدول خلاصه مالی جمع ریالی هر فصل را وارد کرده و جمع کل برآورد یا صورت وضعیت را بدست می آوریم و جمع نهایی را به ضرایب پیمان ضرب می کنیم.

ضرایب پیمان عبارتند از:

1. ضریب قرارداد.
2. ضریب بالاسری.
3. ضریب منطقه.
4. ضریب تجهیز کارگاه، یا محاسبه تجهیز کارگاه.
5. ضریب طبقات که قاعدتا در محاسبه متره منظور می شود.
6. ضریب سختی کار در بعضی از پروژه ها.
7. ضریب ترافیک در بعضی از پروژه ها.
8. ضریب کار در شب در بعضی از پروژه ها.

و از آنجائیکه صورت وضعیت موقت و قطعی توسط پیمانکار تنظیم و توسط دستگاه نظارت و مشاور رسیدگی شده و در بعضی موارد مجری کارفرما یا خود کارفرما نیز صورت وضعیت را رسیدگی می کند لذا بهتر است جدول تهیه صورت وضعیت خلاصه مالی در سه ردیف تنظیم گردد مانند جدول زیر:

جدول تهیه صورت وضعیت خلاصه مالی

بعد از تهیه خلاصه مالی قاعدتا آخرین برگ صورت وضعیت که تقریبا جلد صورت وضعیت را تشکیل میدهد تنظیم و تکمیل می گردد که در صورت وضعیت های موقت و قطعی نوع این فرم ها را اکثرا مهندس مشاور ارائه می کند. به هر صورت خود تهیه کننده ملزم به تنظیم این فرم بر اساس محتویات قرارداد می باشد. در این برگ ( فرم ) جمع مالی های مجموعه های کاری از قبیل کار های ابنیه که مبنای فهرست بهای ابنیه تنظیم گردیده و کار های برقی که بر اساس فهرست بهای خودش

و کار های تاسیسات مکانیکی ( گرمایشی و سرمایشی ) با فهرست بهای خود و راه سازی بر اساس فهرست بهای خود همه این ها به ترتیب در این فرم وارد شده و کارکرد یا برآورد نهایی را مشخص می کند. البته در تهیه صورت وضعیت های موقت و قطعی پس از جمع کل کارکرد، کارکرد صورت وضعیت قبل را کسر کرده و مبلغ کارکرد باقی مانده ( آخرین کارکرد ) را تعیین می کنند. و این جدول تقریبا مشابه جدول خلاصه مالی می باشد.

توضیح: در تهیه صورت وضعیت های موقت معمولا هر صورت وضعیت گویای کل کارکرد تا آن تاریخ می باشد یعنی هر آیتمی را که متره می کنیم در هر کارکرد، تا آن تاریخ را محاسبه می کنیم یعنی در یک آیتم کارکرد فعلی را که حساب کردیم کارکرد صورت وضعیت قبل را نیز به آن اضافه می کنیم و جمع کارکرد تا به حال را وارد صورت وضعیت مالی می کنیم.