خاکریزی و بسترسازی راه و کمپاکشن و آزمایشات آن

در خاکریزی ها وبستر سازی بایستی به فشردگی مورد نیازتوجه خاصی نمود برای اینکه دوام ، عمروکیفیت خوب جاده به این امر بستگی دارد. سهل انگاری در این امر که اغلب اتفاق می افتد چندان نتیجه خوبی نداشته وعمر مفید جاده را به حد اقل می رساند. وازطرف دیگر باعث نشست های موضعی شده وایجاد دست اندازهای زیادی می کند.

درموقع خاکریزی بایستی قشرهای تعیین شده خاکریزی را مراعات کرده وبیش از اندازه تعیین شده نباید خاک ریخته شود،ضمناً آبپاشی وتسطیح وکوبیدگی آن به اندازه کافی بوده باشد تا نتیجه مورد نیازرا بدهد.واین امر بایستی در طول مسیربطور یکنواخت عمل گردد.وبرای بدست آوردن یک نتیجه خوب لازم است که عملیّات اجرائی بطور دائم وکاملاً تحت کنترل بوده باشد.

امروزه کلیه شناسائی ها وشناخت ها ازطریق دستگاههای الکترونیکی مکانیکی انجام می گیرد وشناخت های شخصی وتخصّصی کنار گذاشته شده است وهمگی چشم به آزمایشگاه دوخته اند وبر اساس نتیجه آزمایشگاه عمل می کنند وتوجهی هم به درست یا غلط بودن آن نمی کنند در صورتیکه در آزمایش بوسیله دستگاه پارامتر های زیادی دخالت دارد که کافی است که یکی ازاین پارامترها درست انجام نگیرد مثلاً درمورد کوبیدگی و فشردگی خاکریزی ها اگر نتیجه آزمایشگاه مثبت باشد دیگر کسی به آن شک نمی کند ، در صورتیکه ممکن است آزمایش کننده اشتباه کرده باشد ویا در زمان آزمایش دستگاه به اشکال برخورده باشد . در صورتیکه اگر در زمان اجرا آزمایش های معمولی که وجود دارد انجام پذیرد وپس از اطمینان ازفشردگی کامل به آزمایشگاه ارجاع شود خیلی مطمئن تر خواهد بود .در زیربه چند نوع آزمایش معمول در زمان کمپاکشن اشاره می گردد.

• ازمایش ازطریق چال زدن وبررسی دیواره چال ازنظر فشردگی ، اگر دیواره چال کاملاًفشرده شده باشد وخلل وفرج وسوراخهای ریز درآن وجود نداشته باشد پس معلوم می شود که خاکریزی یا بستر به اندازه کامل کمپاکت شده است .قابل توجه است که در این حالت نوع دانه بندی مصالح مصرفی هم کاملاً شناسائی میشود.ودر ضمن میزان رطوبت منطقه کوبیده شده نیز مشخص میگردد ومیزان رخنه کردن آب در محل کوبیده شده کاملاً روشن می گردد. باید توجه کرد در کوبیدگی میزان رطوبت خاک فوق العاده مهمّ می باشد.
• در زمان حرکت غلطک سنگ مقاومی را جلو غلطک انداخته وبعد از این که غلطک از روی آن سنگ عبور کرد در صورتیکه آن سنگ در خاک فرو نرفته باشد ویا خود سنگ خورد شده باشد معلوم می شود که آن قسمت خوب کوبیده وفشرده شده است.
• در زمان حرکت غلطک در کنار راه ایستاده وبه لرزش زیر پای خود توجّه ودقّت کرد هر مقدار لرزش زیر پا کمتر باشد همانقدرکوبیدگی کامل تر می باشد.
• بعداز کمپاکت جاده اگر سنگ مقاومی را در محل مورد نظر گذاشته وبا پاشنه پا به صورت چرخشی وبا نیروی زیاد به زمین فشار وارد کنیم در صورتیکه سنگ درزمین فرو نرفت معلوم میشود که کوبیدگی خوب بوده است.
• افرادی که تجربه کافی در این زمینه دارند با نگاه کردن به سطح کوبیده شده میزان کوبیده شدن آن را تا حدودی تشخیص می دهند.

تبصره : پارامترهای قابل توجه در خاکریزی نوع خاک و دانه بندی آن ومیزان رطوبت (آبپاشی آن) ومیزان کوبیدگی می باشد.