در رابطه با طبقه بندی زمین در خاکبرداری ها (بخصوص با توجّه به تعریف آن ها در فهرست بها های مختلف) سئوالاتی مطرح شده که در این مقاله به آن می پردازیم.
طبقه بندی خاک در خاک برداری ها در فهرست بها های باند و راه و ابنیه سال های قبل و سال های اخیر به شرح زیر مطرح بوده و می باشد .
- خاک نباتی که خاک سطحی و خیلی نرم می باشد و با بیل به راحتی برداشته می شود. این نوع خاک خیلی با ارزش است و برای کشاورزی مناسب است . به قولی تولید هر یک میلیمتر آن از سنگ، یک میلیون سال زمان می برد.این نوع خاک اخیراً از فهرست بها ها حذف شده است و از قرار معلوم ارزش آن خیلی مورد توجّه نمی باشد! زیرا به دلیل عدم استفاده صحیح از خاک نباتی برداشته شده و به قولی آیتمی شدن، بیشتر مورد سوء استفاده قرار می گرفت تا استفاده بهینه. ولی اگر به موضوع فواید آن توجّه بیشتری شود و روشی ابداع شود که این خاک برداشت شده و در یک جای خاصّی انبار شود تا مورد استفاده مناسبی قرار بگیرد خیلی بهتر خواهد بود. بخصوص در راه سازی ها می توان از این خاک ها در شیب خاکریزی های کنار جادّه برای کاشت چمن استفاده کرد. در ضمن در راه سازی ها با توجّه به این که خاک نباتی کمپکشن لازم را جواب نمی دهد بهتر است برداشته شده، و مصالح مرغوب تری به جای آن ریخته شود. از وجود این نوع خاک هم استفاده بهینه انجام پذیرد.
- ردیف دیگری نیز برای برداشتن خاک نرم تعریف شده بود که این روزها با خاک نباتی توأم برداشته می شود و هر دو آیتم در یکدیگر ادغام شده است.
- ردیف سوّم برداشتن خاک در زمین های سخت کلنگی بود که باکلنگ قابل برداشت بود. در فهرست بها های فعلی به عنوان خاکبرداری در زمین سخت مطرح شده است.
- ردیف بعدی خاک برداری در زمین دج بود که با کلنگ به سختی کنده می شود . این نوع زمین ها با بولدوزرهای سبک قابل برداشت می باشد. این آیتم در فهرست بها های جدید با آیتم زمین کلنگی ادغام شده است.
- ردیف بعدی خاک برداری در زمین سنگی است که این مورد بیشتر با بولدوزر های سنگین مانند کاترپیلار دی ۹ یا به اصطلاح بولدوزر باقدرت ۳۰۰ اسب بخار برداشته می شود.
- نوع دیگری از زمین های سنگی محکم تر هم هستند، که با بولدوزر های قوی تر از ۳۰۰ اسب بخار قابل برداشت می باشند. این نوع زمین ها بیشتر با انفجار کنده می شوند، ودر جایی که امکان انفجار نباشد از قبیل نزدیک محل های مسکونی و غیره، این زمین ها با دژبر یا چکش هیدرولیکی کنده و برداشته می شوند.
البتّه موارد فوق در مقدّمه فصل خاکبرداری با ماشین توضیح داده شده است، و همین طور در شرح آیتم های فهرست بهای ابنیه سال ۱۳۹۳ فصل سوّم(عملیّات خاکی با ماشین) شرح آیتم ها کاملاً مشخّص شده اند که جهت یادآوری و بررسی عیناً در ج می گردد:
- آیتم ۰۳۰۱۰۲ لجن برداری …….
- آیتم۰۳۰۱۰۳ خاکبرداری یا گود برداری در زمین های نرم…….
- آیتم ۰۳۰۱۰۴ خاکبر داری یا گود برداری در زمین های سخت …………
- آیتم ۰۳۰۱۰۵ خاکبر داری یا گود برداری در زمین های سنگی با هر وسیله مکانیکی…
- آیتم ۰۳۰۲۰۱ خاکبر داری یا گود برداری در زمین های سنگی با هر وسیله مکانیکی و با استفاده از موادّ سوزا…….
- آیتم ۰۳۰۲۰۲ خاکبر داری یا گود برداری در زمین های سنگی با استفاده از چکّش هیدرولیکی، ……….
- آیتم۰۳۰۲۰۳ خاکبر داری یا گود برداری در زمین های سنگی بدون استفاده از موادّ سوزا ولی با استفاده از مواد منبسط شونده.
به طوری که از مطالعه آیتم ها متوجّه می شویم همه انواع خاکبرداری در طبقات سختی و نرمی زمین دیده شده است. ممکن است در بعضی از فهرست بها ها تعریف ها تفاوت هایی داشته باشند ولی در مجموع همین مواردی است که در فهرست بهای ابنیه ۱۳۹۳ مطرح شده است، و تقریباً جای ابهامی به نظر نمی رسد با توجّه به این که برای گود برداری ها نیز اضافه بهاهایی در نظر گرفته شده است.
ضمناً باید توجّه کرد که در فهرست بها های مختلف یر حسب نوع کار و موقعیّت اجرای آن، آیتم ها تعریف شده و بر اساس آن قیمت گذاری می گردند. مانند فهرست بهای سد سازی سال ۱۳۹۴ که همه انواع زمین های غیر سنگی را در یک آیتم تعریف کرده است. البتّه باید توجّه کرد که برای کارهای ابنیه در سد سازی ها از فهرست بهای ابنیه استفاده می شود.
4 comments for “طبقه بندی زمین در خاکبرداری ها”