همان طور که مطرح شد اولّین صورت وضعیّت به مبلغ هفت میلیارد تومان تنظیم و به مهندس مشاور ارسال گردید، و مهندس مشاور هم هیچ عکس العملی مبنی بر غیر عادی بودن صورت وضعیّت نشان نداد!
حالا توضیح میدهم این رقم چطور به دست آمد و چه دلیل هیچکس اعتراضی نکرد…
معمولاً در قراردادهای بین المللی تمام هزینه های منطقی پیمانکار از طرف کارفرما پرداخت می گردد و این مطلب در قرار داد نیز عنوان میشود. در قراداد این پروژه نیز همینطور بود. از طرفی پروژه هم پروژه ی بزرگی بود با ماشین آلات سبک و سنگین زیاد، که همه ی این ماشین آلات در قرارداد پیش بینی شده و موجودیّت آن ها نیز به تأیید کارفرما رسیده بود. درضمن طبق معمولِ این نوع قراردادها کرایه ماشین آلات و دستمزد ها و غیره درقرارداد به روشنی مشخّص بود.
کار مثبتی که در این پروژه صورت گرفته بود تنظیم دقیق و منظّم گزارشات روزانه بوده که به تأیید مهندس مشاور و دستگاه نظارت هم رسیده بود. در نتیجه تعداد ماشین آلات موجود در کارگاه و همچنین تعداد نفرات و هزینه های مهمّ در گزارشات روزانه منعکس شده بود. کرایه ماشین آلات و دستمزد ها هم که در قرارداد موجود بود. فقط می بایست این موارد محاسبه و به کارفرما ارسال می شد. در صورت نداشتن اشتباه بدون چون و چرا از طرف کارفرما مورد قبول واقع می گردید. ولی در این پروژه این کار انجام نشده بود و با اینکه قرارداد بین المللی بود متأسفانه توجّهی به این موضوع نشده بود.
حدود یک ماه پس از ارسال صورت وضعیّت اوّل به مشاور، صورت وضعیّت بعدی را تهیّه کرده و با رقم کلّ حدود نه میلیارد تومان به مشاور ارسال نمودیم. این صورت وضعیّت نیز مانند قبلی با سکوت طرفین مواجه شد.
مدتی بعد، از مدیر عامل پیمانکار(همان آقایی که از قبل با وی آشنایی داشتم) جویا شدم که چرا موضوع را پی گیری نمی نمایید؟ گفتند: ما مدارک کافی برای دفاع نداریم. در جواب ایشان گفتم صورت وضعیّتی که من تهیّه کرده ام مدارکش کامل است، و نیازی به مدارک دیگر ندارد، فقط پی گیری می خواهد.
متاسفانه در این پروژه دست اندر کاران؛ یعنی پیمانکار، مهندسین مشاور و مجری به جای تلاش برای حل مساله تنها کاری که کردند پاک کردن صورت مسئله بود، که آن هم من بودم! در نتیجه بنده را کنار گذاشتند و حقّ و حقوقم را هم پرداخت ننمودند. وقتی اعتراض کردم برخورد جالبی با من شد! گفتند شما که کاری نکردید، همه کارها را همکاران شرکت انجام دادند. ناگفته نماند که قرار داد فی مابین من و شرکت بدین صورت بود که با توجّه به محدودیّت زمانیِ من، قرار بود خط اصلی و مسیر کار را من مشخص کنم و باقی کار ها را همکاران شرکت انجام دهند. البتّه صورت وضعیّت را خودم می نوشتم ولی تایپ کردن و گرد آوری مدارک و غیره به عهده کارمندان شرکت بود. به هر حال با توجّه به این که من برای آرامش و راحتی اعصاب خود بیش تر از پول ارزش قائل هستم، مسئله را بیش از این پی گیری نکردم.
ناگفته نماند یکی ازدلایلی که آقایان صورت مسئله را پاک کردند این بود که موضوعِ آبرو و حیثیّت کلیه شرکتهای دست اندر کار و شاید کشور مطرح بود. در واقع توضیح و توجیه این مسئله برای بانک جهانی هیچ صورت خوشی ندارد. چطور میتوان این مسئله را که بعد از چندین سال معطّلی و هزینه ی آنچنان مبالغ هنگفتی هیچ کار مفیدی انجام نشده را، توجیه کرد!؟ و این در شرایطی است که اگر که آن ارقام و صورت وضعیّت تنظیم شده ی جدید مطرح نمی شد مسئله ی خاصی هم پیش نمی آمد. کارفرمای ایرانی، مشاور و پیمانکار به شکلی با هم به توافق می رسیدند و مساله مسکوت باقی می ماند. و گمان می کنم همینطور هم شد.
سیستم محاسبه و روش رسیدن به ارقام صورت وضعیّت را در مقاله بعدی توضیح میدهم انشا ء الله.
